
1. Hen suyễn là gì?
Hen suyễn là một căn bệnh ảnh hưởng đến phổi của bạn. Đây là một trong những bệnh lâu dài phổ biến ở trẻ em, nhưng người lớn cũng có thể bị hen suyễn. Hen suyễn gây ra tình trạng thở khò khè, khó thở, tức ngực và ho về đêm hoặc sáng sớm. Chúng ta không biết tất cả những tác nhân có thể gây ra bệnh hen suyễn, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng các yếu tố di truyền, môi trường và nghề nghiệp có liên quan đến việc phát triển bệnh hen suyễn. Tiếp xúc với những thứ trong môi trường, chẳng hạn như nấm mốc hoặc ẩm ướt, một số chất gây dị ứng như mạt bụi và khói thuốc lá thụ động có liên quan đến việc phát triển bệnh hen suyễn. Ô nhiễm không khí và nhiễm vi rút phổi cũng có thể dẫn đến bệnh hen suyễn.
Cơn hen suyễn là gì?
Cơn hen suyễn có thể bao gồm các triệu chứng như: ho, tức ngực, thở khò khè và khó thở. Trong cơn hen suyễn, hai bên đường dẫn khí trong phổi bị sưng lên và đường hô hấp co lại. Ít không khí có thể ra vào phổi và đồng thời cơ thể tạo ra chất nhầy làm tắc nghẽn đường thở. Bạn có thể kiểm soát cơn hen của mình bằng cách biết các dấu hiệu cảnh báo của cơn hen, tránh xa những thứ gây ra cơn hen suyễn và làm theo lời khuyên của bác sĩ.
2. Nguyên nhân và cách phòng tránh tác nhân gây ra cơn hen suyễn
Cơn hen suyễn có thể xảy ra khi bệnh nhân tiếp xúc với “tác nhân gây bệnh hen suyễn”. Tác nhân gây hen suyễn có thể rất khác nhau đối với từng bệnh nhân. Biết các yếu tố kích hoạt cơn hen và tránh tiếp xúc với chúng sẽ giúp cho bạn tránh được các cơn hen suyễn. Một số tác nhân thường gặp gây hen suyễn có thể kể đến như:
- Khói thuốc lá:
Khói thuốc lá không tốt cho sức khỏe đối với tất cả mọi người, đặc biệt là những người bị bệnh hen suyễn. Khói thuốc có thể gây ra cơn hen suyễn. Nếu bạn bị hen suyễn và bạn đang hút thuốc, hãy bỏ thuốc lá. Đồng thời cần hạn chế hút thuốc lá thụ động bằng cách vận động những người xung quanh bỏ thuốc lá.
- Mạt bụi:
Bọ ve trong bụi là loại bọ cực nhỏ có trong nhiều gia đình. Nếu bạn bị hen suyễn và bị dị ứng với mạt bụi, chúng có thể gây ra cơn hen suyễn. Để ngăn ngừa cơn hen do mạt bụi, bạn cần phải:
- Không sử dụng gối, mền hoặc chăn bông có lông tơ.
- Giặt chăn gối của bạn hàng tuần và phơi khô hoàn toàn.
- Hút bụi thảm và sàn nhà thường xuyên.
- Giữ độ ẩm tương đối trong nhà ở mức thấp, khoảng 30-50%.
- Ô nhiễm không khí:
Ô nhiễm không khí có thể làm bùng phát cơn hen suyễn. Sự ô nhiễm này có thể đến từ nhiều nguồn, bao gồm nhà máy, ô tô, hoặc khói cháy rừng. Khói cháy rừng do đốt gỗ hoặc các loại cây khác được tạo thành từ hỗn hợp các khí độc hại và các hạt nhỏ. Hít phải quá nhiều khói này có thể gây ra cơn hen suyễn. Để phòng tránh tác nhân này, bạn cần chú ý đến các dự báo về chất lượng không khí trên đài phát thanh, truyền hình và internet để tránh hoạt động ngoài trời nhiều vào những ngày ô nhiễm không khí cao, đồng thời cần đeo khẩu trang khi đi ra ngoài để hạn chế tối đa tiếp xúc với dị nguyên.
- Sâu bọ:
Gián và các loài gây hại khác thường được tìm thấy ở nơi thức ăn được ăn và các mảnh vụn thức ăn bị bỏ lại. Để kiểm soát các loài sau bọ trong nhà, bạn cần phải:
- Loại bỏ nhiều nguồn nước và thức ăn mà sâu bọ có thể tìm đến nhất có thể.
- Dọn dẹp bát đĩa bẩn và vụn thức ăn rơi vãi ngay sau khi ăn.
- Bảo quản thực phẩm trong hộp kín.
- Giữ thùng rác trong thùng kín.
- Ít nhất 2 đến 3 ngày một lần, hãy hút bụi hoặc quét những khu vực có thể thu hút gián hoặc chuột.
- Giữ cho bồn rửa bát, bàn và sàn nhà sạch sẽ, gọn gàng.
- Bịt các vết nứt hoặc khe hở trong tủ, tường, ván chân tường và xung quanh hệ thống ống nước.
- Sử dụng bả và bẫy thuốc trừ sâu ở những khu vực xa trẻ em và vật nuôi, theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Tránh sử dụng thuốc xịt và thuốc xịt vì chúng có thể cũng là tác nhân gây ra các cơn hen suyễn.
- Vật nuôi:
Vật nuôi có lông có thể gây ra cơn hen suyễn. Nếu thú cưng chính là tác nhân gây ra bệnh hen suyễn của bạn, hãy giảm mức độ tiếp xúc bằng cách:
- Không để thú cưng vào trong phòng ngủ.
- Thường xuyên tắm cho thú cưng.
- Sử dụng máy lọc không khí có bộ lọc HEPA – bộ lọc không khí hiệu suất cao.
- Nấm mốc:
Hít phải nấm mốc có thể gây ra cơn hen suyễn cho dù bạn có bị dị ứng với nấm mốc hay không. Nấm mốc phát triển trong nhà thường được tìm thấy ở những khu vực ẩm ướt như nhà bếp, phòng tắm và tầng hầm. Loại bỏ nấm mốc trong nhà để giúp kiểm soát các cơn hen suyễn của bạn:
- Làm khô các vật dụng ẩm ướt trong vòng 24 đến 48 giờ để ngăn nấm mốc phát triển.
- Khắc phục các chỗ rò rỉ nước, chẳng hạn như đường ống nước bị rò rỉ, khiến nấm mốc phát triển sau tường và dưới sàn nhà càng sớm càng tốt.
- Thay thế các vật liệu hấp thụ, chẳng hạn như gạch trần và thảm, nếu có nấm mốc.
- Sử dụng máy điều hòa không khí hoặc máy hút ẩm để duy trì độ ẩm thấp trong nhà.
- Sử dụng ẩm kế để kiểm tra mức độ ẩm và giữ chúng ở mức thấp nhất có thể - không cao hơn 50%. Độ ẩm thay đổi trong ngày, vì vậy hãy kiểm tra độ ẩm nhiều hơn một lần mỗi ngày.
- Chà sạch nấm mốc trên bề mặt cứng bằng chất tẩy rửa và nước, sau đó làm khô hoàn toàn.
- Lau chùi sạch sẽ tủ lạnh và máy điều hòa không khí thường xuyên.
- Sử dụng quạt thông gió trong phòng tắm hoặc mở cửa sổ khi tắm.
- Các tác nhân khác:
Các bệnh nhiễm trùng liên quan đến bệnh cúm, cảm lạnh và virus hợp bào hô hấp (RSV) có thể gây ra cơn hen suyễn. Nhiễm trùng xoang, dị ứng, phấn hoa , hít thở một số hóa chất và trào ngược axit cũng có thể gây ra các cơn hen. Ngoài ra, một số loại thuốc, thời tiết xấu, chẳng hạn như giông bão hoặc độ ẩm cao,không khí lạnh, khô và một số loại thực phẩm, phụ gia thực phẩm và nước hoa cũng có thể kích hoạt cơn hen suyễn.
3. Điều trị bệnh hen suyễn.
Trước khi điều trị hen suyễn, cần phân loại mức độ nặng nhẹ để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Các phân loại bệnh hen suyễn bao gồm:
- Thi thoảng từng lúc: Hầu hết mọi người đều mắc loại bệnh hen suyễn này, không gây trở ngại cho các hoạt động hàng ngày. Các triệu chứng nhẹ, kéo dài ít hơn 2 ngày mỗi tuần hoặc 2 đêm mỗi tháng.
- Nhẹ nhàng dai dẳng: Các triệu chứng xảy ra hơn hai lần một tuần, nhưng không phải hàng ngày và lên đến 4 đêm mỗi tháng.
- Trung bình dai dẳng: Các triệu chứng xảy ra hàng ngày và ít nhất 1 đêm mỗi tuần, nhưng không phải hàng đêm. Họ có thể hạn chế một số hoạt động hàng ngày.
- Nặng nề dai dẳng. Các triệu chứng xảy ra nhiều lần mỗi ngày và hầu hết các đêm. Các hoạt động hàng ngày là cực kỳ hạn chế.
- Phương pháp điều trị cắt cơn hen
Những loại thuốc này chỉ nên được sử dụng trong trường hợp có các triệu chứng hen suyễn hoặc lên cơn. Chúng giúp cắt cơn nhanh chóng để giúp bạn thở trở lại.
- Thuốc giãn phế quản
Thuốc giãn phế quản có tác dụng trong vòng vài phút để thư giãn các cơ bị thắt chặt xung quanh sóng khí của bạn và giảm nhanh các triệu chứng. Mặc dù chúng có thể được sử dụng bằng đường uống hoặc tiêm, thuốc giãn phế quản thường được dùng với ống hít. Chúng có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng đột ngột của bệnh hen suyễn hoặc uống trước khi tập thể dục để ngăn chặn cơn bùng phát.
- Thuốc kiểm soát hen suyễn lâu dài
Những loại thuốc này được dùng hàng ngày để giúp giảm số lượng và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng hen suyễn, nhưng chúng không kiểm soát được các triệu chứng tức thời của cơn.
- Thuốc chống viêm: Dùng với ống hít, corticosteroid và các loại thuốc chống viêm khác giúp giảm sưng và sản xuất chất nhầy trong đường thở, giúp bạn thở dễ dàng hơn.
- Thuốc kháng cholinergic. Thuốc này giúp ngăn các cơ thắt chặt xung quanh đường thở. Chúng thường được dùng hàng ngày kết hợp với thuốc chống viêm.
- Thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài. Chúng chỉ nên được sử dụng kết hợp với các loại thuốc chống viêm hen suyễn.
Xem thêm các bài viết khác tại đây