SUY GAN CẤP Ở TRẺ EM
- Các xét nghiệm sinh hóa chứng tỏ có tổn thương tế bào gan.
- Không có tiền sử mắc bệnh lý gan mãn tính.
- Rối loạn đông máu không đáp ứng với điều trị bằng Vitamin K.
- INR trên 1,5 nếu người bệnh có hôn mê gan hoặc trên 2 nếu người bệnh không có hôn mê gan.
NGUYÊN NHÂN
Nguyên nhân của suy gan cấp thay đổi tùy thuộc tuổi của trẻ. Ở trẻ sơ sinh, suy gan do các bệnh rối loạn chuyển hóa di truyền hoặc nhiễm trùng nặng là nguyên nhân thường gặp trong khi viêm gan virus, bệnh gan tự miễn hay suy gan do thuốc hoặc nhiễm độc thường gặp ở trẻ lớn hơn.Nguyên nhân nhiễm khuẩn:
- Nguyên nhân virus: Virus HAV, HCV, HBV, HEV, HGV, Cytomegalovirus, Herpes Simplex virus, EBV, Enterovirus.
- Nguyên nhân vi khuẩn: Tình trạng nhiễm trùng nặng toàn thân, nhiễm trùng đường mật do vi khuẩn Gram âm.
- Nguyên nhân ký sinh trùng: sốt rét, nhiễm sán lá gan, sán mán
Suy gan do shock và suy đa phủ tạng: Thường gặp trong giai đoạn muộn của các trường hợp nhiễm trùng nặng
Nguyên nhân miễn dịch: Suy gan do viêm gan tự miễn, suy gan trong các bệnh hệ thống.
Suy gan do thuốc hoặc ngộ độc:
- Thuốc: Suy gan do sử dụng hạ sốt giảm đau quá liều là nguyên nhân gây SGC thường gặp nhất ở trẻ em, các thuốc điều trị lao, nsaid, thuốc chống động kinh, thuốc điều trị ung thư...
- Ngộ độc: Phospho hữu cơ, kim loại nặng, thủy ngân.
- Thực vật: lá móc diều, cây ma hoàng...
- Nấm: họ nấm Amanita chứa độc tố Amatoxin, nấm mốc Aflatoxin
Bệnh lý rối loạn chuyển hóa: Bệnh Wilson, thiếu hụt anpha1 antitrypsin, tyrosinemia, galactosemia, rối loạn chuyển hóa acid amin, rối loạn chuyển hóa acid béo, rối loạn chuỗi hô hấp tế bào
Các bệnh hiếm: Rối loạn chuyển hóa sắt sơ sinh, bệnh lý mô bào…
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG
Các biểu hiện lâm sàng chính:
- Vàng da ứ mật do giảm bài tiết bilirubin.
- Xuất huyết da niêm mạc và phủ tạng do thiếu yếu tố đông máu.
- Phù, cổ chướng do suy chức năng tổng hợp protid, albumin.
- Hôn mê gan là giai đoạn cuối của suy gan, thường khó phát hiện ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ở giai đoạn đầu của bệnh, trẻ nhỏ nôn mửa, bú kém…. Các biểu hiện kích thích, ngủ gà, bất thường giấc ngủ thường biểu hiện ở giai đoạn muộn của bệnh. Ở trẻ lớn có thể gặp triệu chứng kích động, múa vờn, co giật hoặc lơ mơ, ngủ gà, li bì…
Triệu chứng cận lâm sàng:
- Tăng Bilirubin, tăng phosphatese kiềm, tăng Glutamyl Transferases.
- Tăng transaminse, trường hợp suy gan nặng transaminase có thể giảm đảo chiều với sự tăng bilirubin kèm theo rối loạn đông máu nặng.
- Rối loạn đông máu: giảm yếu tố V, giảm tỷ lệ Prothombin. Giảm fibrinogene, yếu tố II, VII và X.
- Các xét nghiệm khác: Hạ đường huyết, tăng Amoniac máu, giảm Albumine máu, kiềm hô hấp do nguyên nhân trung tâm. Tăng ure và creatinine máu ở bệnh nhân có hội chứng gan thận. Tăng lactate trong trường hợp suy gan nặng hoặc suy gan do bệnh rối loạn chuyển hóa
CÁC YẾU TỐ GÂY SUY GAN VÀ HÔN MÊ GAN NẶNG HƠN
Xuất huyết tiêu hóa, giảm thể tích tuần hoàn, mất Kali, hạ đường máu, các thuốc an thần, thuốc gây mê,… tình trạng tăng ure máu, nhiễm khuẩn, chế độ ăn giàu protein, táo bón.
