TOAN HÔ HẤP

ĐẠI CƯƠNG

Toan hô hấp là tình trạng tăng PaCO₂ máu có hoặc không kèm theo tăng HCO₃⁻, pH thường thấp nhưng có thể gần như bình thường.

Bệnh được phân loại thành cấp và mạn tính. Phân biệt dựa vào mức độ tăng nồng độ HCO₃⁻. 

Toan hô hấp cấp thường là bệnh thứ phát do suy hô hấp cấp tính. Nhưng hậu quả do không được phát hiện được tình trạng suy hô hấp cấp bao gồm thiếu oxy máu rõ rệt, tăng kali huyết, tim mạch bất ổn và ngưng tim. Còn toan hô hấp mạn là bệnh thường gặp ở những người mắc các bệnh lý về phổi như bệnh lý tắc nghẽn mạn.

NGUYÊN NHÂN

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh này nhưng có 3 nguyên nhân chủ yếu hơn cả, bao gồm:

• Ức chế hệ thống thần kinh trung ương (thuốc, nhiễm trùng, tổn thương não): các dây thần kinh này không còn nhạy cảm với CO₂ ff như lúc bình thường để kịp đào thải.
• Bệnh thần kinh cơ (bệnh cơ, hội chứng Guillain Barre).
• Bệnh phổi: đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản, bệnh phổi hạn chế, viêm phổi nặng …

TRIỆU CHỨNG

Lâm sàng

• Kích động, hoa mắt, phù gai thị, nhức đầu, ngủ gà, hôn mê.
• Tăng huyết áp, tim nhanh, suy tim và rối loạn nhịp tim.

Cận lâm sàng

• pH máu giảm.
• PaCO₂ tăng.
• HCO₃⁻ bình thường hoặc tăng (tùy vào tình trạng nhiễm cấp hay mạn).

CHẨN ĐOÁN

Đo các chất khí trong máu có pH giảm và PaCO₂ tăng. HCO₃⁻ bình thường hoặc tăng.

XỬ TRÍ

Nhằm cải thiên thông khí phế nang và bao gồm các thuốc giãn phế quản cho người bệnh hen phế quản, đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính … hoặc xử lí các bệnh lí thần kinh cơ.

Không có khuyến cáo sử dụng natri bicarbonate đối với bệnh nhiễm này.

Bài viết tham khảo từ Hướng dẫn chẩn đoán và xử trí hồi sức tích cực

Xem thêm các bài viết khác tại đây