
Cây Ngải nhật là một loại cây thuộc họ Cúc, nó thường mọc hoang ở các tỉnh vùng núi và được nhân dân ta thu hái để làm thuốc.
Tổng quan cây Ngải nhật
- Tên tiếng Việt: Ngải nhật, Mẫu cao, ngải cứu dại.
- Tên tiếng anh: Japanese Wormwood.
- Tên thông dụng tại Nhật Bản: otoko yomogi.
- Tên khoa học: Artemisia japonica Thunb. (tên đầy đủ: Artemisia japonica thunberg)
- Họ thực vật: Cúc (Asteraceae)
Phân bố: Chủ yếu tại các tỉnh vùng núi như Lào Cai (Sa Pa), Lạng Sơn, Hoà Bình, Kon Tum, Lâm Đồng. Ngoài ra, cây cũng mọc ở Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật bản, Ấn Độ, Lào, Myanmar, Nepal, Pakistan, Philippines, Nga, Thái Lan,…
Ngải nhật có tên khoa học là Artemisia japonica Thunb., thuộc học Cúc, chi Artemisia. Cây thường mọc hoang ở vùng miền núi, ria rừng, bụi cây, đồi, dốc, lề đường, trên đất có cát. Cây phân bố ở nhiều nơi trên thế giới, như Việt Nam, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật bản, Ấn Độ, Lào, Myanmar, Nepal, Pakistan, Philippines, Nga, Thái Lan,… Tại Việt Nam, có thể gặp cây mọc từ Lạng Sơn, Lào Cai, Bắc Giang, Hòa Bình, Hà Nội, Ninh Bình tới Kon Tum, Lâm Đồng.
Tác dụng của cây Ngải nhật
Làm thuốc trong đông y
Trong Đông y, phần được sử dụng để làm thuốc là rễ và toàn bộ cây với cách chế biến để làm thuốc như sau:
- Rễ: Đào bỏ đất, rửa sạch rồi phơi nắng.
- Toàn cây: Thu hái vào mùa hè và mua thu, phơi nắng để dùng khô hoặc dùng tươi đều được.
Ngải nhật có thể dùng dạng thuốc sắc uống hoặc dùng ngoài.
Trong Đông Y và các bài thuốc dân gian, cây Ngải nhật được dùng để chữa:
- Cảm sốt, đau đầu
- Cảm lạnh thông thường vào mùa hè
- Sốt phát ban do bệnh lao
- Sưng amidan
- Sốt rét.
- Tiêu chảy
- Suy dinh dưỡng ở trẻ sơ sinh, có sốt.
- Huyết áp cao
- Đau khớp do thấp khớp
- Suy giảm do gắng sức
- Xuất huyết không do chấn thương
- Rong kinh
- Đau bụng
- Rối loạn nhịp tim
- Rắn cắn
Chế phẩm diệt côn trùng
Nhiều nghiên cứu cho thấy, chế phẩm của cây ngải nhật có khả năng tiêu diệt côn trùng và làm thay đổi hành vi của côn trùng. Từ đó có thể xây dựng quy trình điều chế để sản xuất các sản phẩm diệt côn trùng từ cây ngải nhật.
Làm thực phẩm
Ở một số nơi, cây được sử dụng như một loại rau. Người ta hái lá non về và nấu chín tương tự như cây ngải cứu.
Hương liệu
Bột của cây ngải nhật khô được sử dụng như một loại hương liệu ở một số nước trên thế giới.
Chống ung thư
Năm 2012, các nhà khoa học tại Pakistan đã tiến hành nghiên cứu và nhận thấy hoa cùng lá của cây Ngải nhật có hàm lượng cao hoạt chất artemisinin. Như đã nói ở trên, đây là hoạt chất tự nhiên đáng quý có khả năng chống lại ung thư mạnh mẽ, bao gồm cả ung thư tuyến tiền liệt.
Tại Việt Nam, cũng có những nghiên cứu vượt bậc trong việc ứng dụng cây Ngải nhật vào việc điều trị u xơ tuyến tiền liệt. Ngoài ra còn có sự kết hợp của một vài thành phần như Náng hoa trắng, rau tàu bay, hải trung kim… có trong sản phẩm Vương Bảo Plus. Kết quả của quá trình nghiên cứu cho thấy hiệu quả cải thiện bệnh tốt, giúp ngăn chặn bệnh tiến triển thành ung thư.
Lý do cần quan tâm hơn với bệnh ung thư tuyến tiền liệt?
Đối với cành mày râu, ung thư tuyến tiền liệt là một trong những bệnh lý gây ra tình trạng tử vong cao thứ hai sau ung thư phổi. Tuy nhiên, gần đây người bệnh mới biết đến và điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt chứ chưa quan tâm nhiều tới ung thư tuyến tiền liệt. Một phần vì đây cũng là bệnh lý có tỷ lệ cao bệnh nhân mắc nhưng không có biểu hiện lâm sàng (hay còn gọi là bệnh ở thể ẩn). Nên đối với các trường hợp thể ẩn, người bệnh không dễ dàng phát hiện, cho đến khi làm sinh thiết tử thi mới có thể phát hiện được tế bào ung thư.
Tổng kết
Cây Ngải nhật từ xa xưa đã được nhân dân ta và nhân dân trên thế giới sử dụng trong các bài thuốc dân gian để chữa sốt rét, đau xương khớp, huyết áp cao, rong kinh, đau bụng, rắn cắn,… Tuy nhiên, công dụng đang chú ý nhất của Ngải nhật trong những năm gần đây là khả năng chống khối u nhờ chứa hàm lượng cao hoạt chất artemisinin.
Ngài nhật là một trong những thành phần của Vương Bảo Plus dành cho các trường hợp:
- Nam giới đã được chuẩn đoán u xơ tiền liệt tuyến
- Nam giới đã phẫu thuật cắt bỏ u xơ tiền liệt tuyến, có nhu cầu điều trị dự phòng bệnh tiến triển ung thư hóa
- Nam giới trung và cao tuổi có các rối loạn về tiểu tiện: tiểu đêm, tiểu khó, tiểu không hết, tiểu nhiều lần, tia tiểu yếu,…
Tham khảo thêm bài viết CÂY NÁNG HOA TRẮNG - KHẮC TINH CỦA PHÌ ĐẠI TUYẾN TIỀN LIỆT? để biết thêm thông tin.