Một số điều cần biết suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn về tầm quan trọng của testosterone và hậu quả của testosterone thấp để điều trị bổ sung testosterone. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một vài thông tin cơ bản về bệnh suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn.
Suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn là gì?
Nam giới từ 40 - 55 tuổi có thể trải qua hiện tượng như mãn kinh ở phụ nữ, thường được gọi là tắt dục nam(1) hoặc mãn kinh nam(2). Ngày nay, hiện tượng này được gọi bằng các thuật ngữ mới như: suy giảm một phần androgen ở nam giới cao tuổi, suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn.
Khi bước vào giai đoạn mãn kinh, dù cả nam và nữ đều bị giảm nồng độ nội tiết tố sinh dục trong máu (ở nữ là estrogen và ở nam là testosterone) nhưng triệu chứng mãn kinh của nam giới thường không rõ ràng. Những thay đổi của cơ thể người đàn ông diễn ra từ từ, kéo dài hàng chục năm và có thể kèm theo sự thay đổi của hành vi, tính tình. Họ cảm thấy mệt mỏi, giảm sức mạnh, sự linh hoạt của thể xác, đồng thời giảm cả ham muốn tình dục và có thể gây nhiều bệnh lý khác như tim mạch, loãng xương. sang chấn về tâm lý, rượu, tai nạn, phẫu thuật, thuốc, béo phì và nhiễm trùng có thể khởi đầu cho việc suy giảm nội tiết tố ở nam giới.
Mặc dù nồng độ testosterone ở nam giới giảm theo tuổi nhưng không có nghĩa là ai cũng mắc phải và triệu chứng của mỗi người cũng khác nhau. suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn “bị bỏ quên” trong nhiều năm cũng vì triệu chứng mơ hồ và khác nhau. Một số người không tự nhận mình “yếu” và bác sĩ cũng không nghĩ rằng testosterone thấp lại là “thủ phạm”. Vì vậy, bác sĩ thường hướng đến những bệnh lý khác như trầm cảm hoặc cho đây là tình trạng lão hóa của cơ thể và khuyên người bệnh nên chấp nhận.
Ngày nay, mọi việc đã thay đổi vì xét nghiệm máu có thể giúp chẩn đoán chính xác testosterone thấp. Do đó, việc điều trị sớm sẽ giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh.
Nguyên nhân
Ở nam giới sau 30 tuổi, nồng độ testosterone trong máu sẽ giảm khoảng 10% mỗi mười năm. Đồng thời, một yếu tố khác trong cơ thể, chất protein kết hợp với testosterone (sex Binding Hormone globulin) sẽ gia tăng. Chất này sẽ kết hợp với testosterone, làm giảm testosterone tự do trong máu và do vậy làm giảm tác dụng của testosterone trên các mô của cơ thể.
Suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn thường kèm với giảm testosterone. Bất kỳ người đàn ông nào cũng bị giảm testosterone nhưng mỗi người có biểu hiện mỗi khác. suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn chiếm tỷ lệ 30% ở đàn ông 50 tuổi.
Tầm quan trọng của testosterone
Testosterone được sản xuất từ tinh hoàn và tuyến thượng thận, là nội tiết tố sinh dục của nam. Testosterone giúp tổng hợp protein, cần thiết cho hoạt động tình dục và làm cương dương vật. Nó cũng ảnh hưởng đến nhiều hoạt động chuyển hóa như sản xuất tế bào máu trong tủy xương, tạo xương, chuyển hóa mỡ, đường, chức năng gan và làm tuyến tiền liệt phát triển.
Hậu quả của testosterone thấp
Giảm hoạt động tình dục, thay đổi thói quen, cách cư xử, tâm lý, xúc cảm, giảm khối lượng cơ, giảm sức mạnh cơ, tăng khối lượng mỡ ở bụng và phần trên cơ thể, loãng xương, đau lưng, nguy cơ tim mạch.
Chẩn đoán
Suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn thường xảy ra ở nam giới trên 40 tuổi. Bạn hãy trả lời một số câu hỏi sau để xem có triệu chứng tắt dục nam hay không?
- Bạn có giảm ham muốn tình dục hay không?
- Bạn có thấy thiếu sức sống hay không?
- Bạn có giảm sức mạnh và độ bền của cơ hay không?
- Bạn có cảm giác giảm chiều cao không?
- Bạn có thấy giảm hứng thú với cuộc sống hay không?
- Bạn có buồn bực và cáu gắt hơn bình thường hay không?
- Khả năng cương của bạn có bị giảm không?
- Bạn có ghi nhận gần đây giảm khả năng chơi thể thao hay không?
- Bạn có hay buồn ngủ sau khi ăn tối không?
- Bạn có ghi nhận giảm khả năng làm việc trong thời gian gần đây hay không?
Nếu trả lời có với câu hỏi số 1 hoặc số 7, hoặc với bất kỳ 3 câu hỏi nào khác, có thể là nồng độ testosterone của bạn giảm. Bạn nên đến bác sĩ để tư vấn và khám thêm.
Điều trị bổ sung testosterone
Là phương pháp điều trị hiệu quả, có tác dụng làm tăng sức sống; tăng ham muốn tình dục; cải thiện khả năng cương; cải thiện tinh thần; giảm buồn rầu, giận dữ, kích thích, mệt mỏi; tăng khối lượng cơ; giảm mỡ; tăng sức mạnh và độ bền của cơ bắp; giảm hao hụt khối lượng xương; đặc biệt là giảm nguy cơ tim mạch.
Hiệu quả sau 3 - 6 tháng điều trị. Thích hợp cho hầu hết mọi nam giới bị suy giảm nội tiết tố nam. Tuy nhiên, người bị ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, bệnh gan, bệnh tim, phù, phì đại tuyến tiền liệt, bệnh thận, đái tháo đường không nên dùng.
Thay đổi lối sống
Thay đổi lối sống theo hướng tích cực cũng góp phần cho việc điều trị thành công: chế độ ăn hợp lý, giảm thuốc lá và rượu, tập thể dục đều đặn, tránh căng thẳng thần kinh và nên điều trị, nếu có.
Xem thêm chi tiết tại đây.
Nguồn: TS BS Tử Thành Trí Dũng – Tạp chí sống khỏe – Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM.
