
VAI TRÒ CỦA CÁNH TAY MAKO TRONG PHẪU THUẬT THAY KHỚP
CÁC LỰA CHỌN THAY KHỚP HÁNG VÀ THAY KHỚP GỐI
Nếu bạn bị bệnh thoái hóa nặng khớp gối hay khớp háng thì hiện nay, Phẫu thuật Thay Khớp Gối Bán Phần hay Toàn Phần và Thay Khớp Háng Toàn Phần với sự hỗ trợ của Cánh Tay-Robot MakoTM có thể là một lựa chọn tốt. Trong phẫu thuật này, phẫu thuật viên sẽ sử dụng các hình ảnh chụp cắt lớp khớp bị bệnh của bạn để lập trước kế hoạch mổ, sau đó tiến hành phẫu thuật với sự trợ giúp của hệ thống robot Mako với tốc độ thời gian-thực trong xử lý thông tin.
CÁC LỢI ÍCH CỦA THAY KHỚP VỚI HỖ TRỢ CỦA MAKO
Thay Khớp Mako được chỉ định dành cho bệnh nhân một mức độ chính xác rất cao khi sử dụng các kỹ thuật mới nhất trong thay khớp. Nó giúp khôi phục tính biến đổi nhanh và khả năng di chuyển của khớp. Các lợi ích khác là:
Tăng độ chính xác khi đặt khớp ghép, giảm khả năng trật khớp.
Giữ được lâu dài hơn độ dài của chi, bớt phải mang giày để tăng thêm chiều cao
Giảm nguy cơ cọ vào nhau giữa khớp ghép và xương, giúp tăng tuổi thọ của khớp ghép.
MAKO GIÚP CHO CÁC THAY KHỚP ĐƯỢC TỐT HƠN
Các bạn đã từng thấy trên truyền hình và được nghe các tin tức về các robot và ‘trí thông minh nhân tạo giúp họ làm tốt hơn các công việc của mình. Trong khi các phẫu thuật truyền thống vẫn còn có những nhược điểm thì hiện nay các robot có cách của nó, ngay trong phòng mổ, tại đó chúng trước hết là những ‘trợ thủ viên đắc lực’ giúp tăng độ chính xác và tính đúng đắn của phẫu thuật thay khớp. Các robot nhanh chóng trở thành một công cụ mới trong kho vũ khí điều trị cho người bệnh. “Các robot cải tiến cách tiến hành phẫu thuật của các bác sĩ- kể cả trong thay khớp”, phẫu thuật viên chỉnh hình Michael Suk, bác sĩ trưởng ở Geisinger đã nói như thế. “Nhưng, có thể hiểu được là một số người chưa biết được việc các robot tham gia vào các phẫu thuật ra sao. Điều cần nhớ là việc các robot tham gia vào phẫu thuật không hoàn toàn là tự trị, hay còn gọi là tự lập hay độc lập. Tay bác sĩ cầm cánh tay robot khi mổ, lúc này bác sĩ phối hợp sự hiểu biết và óc phán đoán của mình với độ chính xác và quyền kiểm soát của robot.
Nhưng, thực tế cánh tay-robot Mako có mổ được không? Câu trả lời là Không. Nó không mổ được, cũng không thể đưa ra các quyết định cho chính nó hay tự hoạt động mà không có sự hướng dẫn của các phẫu thuật viên.
TÌM HIỂU VỀ CÁNH TAY PHẪU THUẬT-ROBOT MAKO
Mako là một cánh tay phẫu thuật- robot có thể tham gia vào thay khớp gối một phần hay toàn phần và thay khớp háng toàn phần. “Cũng giống như cách bác sĩ sử dụng một dụng cụ phẫu thuật nào đó ví dụ như dao mổ, các bác sĩ có thể sử dụng Mako”, bác sĩ Suk nói. “Mako là một công cụ tinh tế cho phép các bác sĩ tiến hành các phẫu thuật với độ xâm lấn tối thiểu cao nhất - nhưng tự nó, nó không làm được phẫu thuật. Về thực chất, nó là một sự mở rộng/nối dài của người bác sĩ.”
Mako cực kỳ chính xác - nó cho phép các bác sĩ thực hiện thay khớp gối bán phần với độ chính xác cao gấp 2 – 3 lần so với thay khớp gối bán phần qui ước. Các thay khớp háng Mako cho thấy độ chính xác cao gấp 4 lần và có độ tin cậy cao hơn thay khớp háng qui ước. Sự chính xác này giúp tiết kiệm xương và mô lành trong khi loại bỏ xương và mô bệnh hoặc các mô khác có vấn đề.
TƯƠNG LAI CỦA MAKO
Trong thập niên tới, các thay khớp được chờ đợi là sẽ phổ biến hơn nhiều. Các chuyên gia dự đoán là tới năm 2030, số ca thay khớp gối sẽ tăng 673% và số ca thay khớp háng sẽ tăng 174%. Cùng với các ca thay khớp truyền thống, Mako là một cơ hội khác cho điều trị thay khớp đang ngày một gia tăng.
Mako đã cho thấy là được người bệnh bằng lòng nhất, lại rẻ hơn nếu xét về lâu dài và đạt các kết quả tốt hơn. Nhờ có độ chính xác cao và sự chú ý đến đặc điểm giải phẫu của từng người, Mako cũng có thể rút ngắn thời gian khỏi bệnh và thời gian hồi phục.
“Cho số đông người, phẫu thuật với Mako là rất hiệu quả,” bác sĩ Suk nói. “Bởi vì phương pháp mổ này có mức độ can thiệp tối thiểu ra sao và với khớp ghép được nằm đúng vị trí như thế nào, đa số bệnh nhân sẽ đi được trở lại sớm hơn trên đôi chân của mình so với các phương pháp khác”.
LẬP KẾ HOẠCH MỔ VỚI SỰ TRỢ GIÚP CỦA CÁNH TAY- ROBOT MAKO
Căn cứ trên hình ảnh chụp cắt lớp - 3D của giải phẫu khớp xương, các phẫu thuật viên có thể lập ra trước một kế hoạch phẫu thuật cho riêng từng cá nhân người bệnh và nhận biết kích cỡ bộ khớp ghép, hướng và sự thẳng hàng căn cứ trên hình ảnh giải phẫu duy nhất có của mỗi người. Phẫu thuật viên chỉnh hình tiến hành cuộc mổ. Cánh tay robot hỗ trợ phẫu thuật viên trong việc loại bỏ sụn và xương bệnh lý, trong cắt đoạn xương, sau đó giúp phẫu thuật viên đặt khớp ghép vào vị trí chính xác trong không gian 3–D đạt độ cân bằng gần như tuyệt đối. Hệ thống Mako cũng có thể giúp các phẫu thuật viên có những điều chỉnh cần thiết khi có những điều mới phát sinh trong quá trình mổ; đứng về phương diện này, cánh tay- robot rõ ràng có vai trò của những ‘bác sĩ tham vấn thực thụ’ cho các thầy thuốc.
Không thể không nói đến vai trò của các phần mềm bên ngoài các khớp như bao khớp, bao hoạt dịch, các dây chằng, các gân cơ và các cơ xung quanh để giữ vững khớp. Việc cân bằng các lực của các thành phần này là hết sức quan trọng, giúp cho sự thành công của cuộc thay khớp. Điều này thì robot vẫn chưa tính toán được vì sự phức tạp của cơ thể con người. Vai trò của người bác sĩ phẫu thuật nằm ở chỗ cân bằng các phần mềm này. Một nghiên cứu của tác giả Fehring cho thấy nếu bác sĩ cân bằng phần mềm tốt, có thể giảm được 25% tỷ lệ phải mổ lại của phẫu thuật thay khớp. Do đó trước khi đưa cánh tay robot vào để cắt xương, việc giải phóng phần mềm và cân bằng phần mềm bác sĩ phải làm thật tốt.
Một nghiên cứu khác của đại học Wisconsin trên 300 ca thay khớp háng với robot được chia làm ba giai đoạn, mỗi giai đoạn 100 ca. Nghiên cứu cho thấy 100 ca đầu mổ với robot vẫn có những biến chứng như thường gặp và thậm chí còn cao hơn so với các ca mổ trong tay các bác sĩ có kinh nghiệm. Tới 100 ca cuối cùng thì tỷ lệ tốt mới đạt được mức cao. Như vậy ‘robot’ vẫn phải học cách mổ, hay nói đúng hơn là các bác sĩ vẫn phải học cách mổ chung với robot. Một cách nói vui là nếu muốn có một đôi song kiếm tuyệt hảo thì cả hai cao thủ đều phải luyện nội công cho thật thâm hậu. Với bác sĩ, đó là kỹ năng bộc lộ khớp, cân bằng phần mềm, quyết định xử lý các tình huống ngoài dự kiến. Với robot, đó là cải tiến liên tục độ chính xác và sự “thông minh” trong kỹ thuật cắt xương…
CÁC PHƯƠNG PHÁP THAY KHỚP GỐI
Có 4 phương pháp chính:
Thay toàn phần khớp gối, hay được sử dụng nhất.
Thay bán phần khớp gối. Nếu viêm khớp chỉ xảy ra ở một bên khớp gối thì có thể thực hiện phẫu thuật này.
Thay xương bánh chè
Các thay khớp gối sửa lại.
Một phẫu thuật sau cùng, ít xâm lấn, là phương pháp thay khớp gối để lại cơ tứ đầu đùi. Đây là một kỹ thuật ngoại khoa mới cho phép thay khớp gối qua một vết mổ ngắn để bảo tồn cơ tứ đầu đùi là cơ quan trọng nhất của chi dưới.
LỜI KẾT
Cánh tay-robot Mako được ứng dụng lần đầu tiên vào con người trong một ca mổ thay bán phần khớp gối, tháng 6 năm 2006. Cho đến nay đã có trên 100.000 ca phẫu thuật thay khớp được tiến hành với cánh tay Mako. Chúng ta hãy chờ xem cánh tay phẫu thuật-robot sẽ làm biến đổi ra sao và đến đâu các phẫu thuật thay khớp nói chung trên đất nước mình.
Nguồn: ThS. BS. Tăng Hà Nam Anh - Tạp Chí Sống Khoẻ - Bệnh viện ĐH Y Dược Tp.HCM
Xem thêm bài viết tại đây.