Thuốc bột hít Zanamivir - Thuốc kháng virus

Thuốc bột hít Zanamivir - Thuốc kháng virus

Thông tin dành cho chuyên gia

1. Tên hoạt chất

Zanamivir

Tên biệt dược thường gặp: Relenza.

2. Dạng bào chế

Dạng bào chế: Bột khô để hít

Các loại hàm lượng: Bột khô để hít: Zanamivir 5 mg/blister (nang nhỏ).

3. Chỉ định

• Điều trị cúm  A và B ở người lớn và trẻ em (từ 5 tuổi trở lên).

• Dự phòng cúm A và B ở người lớn và trẻ em (từ 5 tuổi trở lên).

4. Dược lực và dược động học

4.1. Dược lực

Nhóm dược lý: Thuốc kháng virus.

Zanamivir được sử dụng để điều trị cúm virus A và B-đây là type virus thường gặp nhất trong các dịch cúm. Các nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng cho thấy thuốc có hiệu quả, các bệnh nhân cần bắt đầu điều trị trong vòng hai ngày kể từ khi có triệu chứng. Thuốc dường như ít có hiệu quả trên các bệnh nhân với triệu chứng không nghiêm trọng hoặc không sốt. Zanamivir còn được chấp nhận sử dụng trong dự phòng, để giảm nguy cơ bệnh cúm đang phát triển, lan rộng cho những người từ 5 tuổi trở lên. Zanamivir không có hiệu quả trong dự phòng khi chăm sóc bệnh nhân tại nhà.

Cơ chế tác dụng:

Zanamivir là một chất ức chế chọn lọc neuraminidase, enzym bề mặt virus cúm. Sự ức chế Neuraminidase xảy ra trong ống nghiệm ở nồng độ zanamivir rất thấp (ức chế 50% ở 0,64nM – 7,9nM đối với các chủng cúm A và B). Neuraminidase hỗ trợ giải phóng các hạt virus mới được hình thành từ các tế bào bị nhiễm bệnh, và có thể tạo điều kiện tiếp cận virus thông qua dịch nhầy đến các bề mặt tế bào biểu mô, để làm nhiễm virus của các tế bào khác. Sự ức chế enzym này chống lại sự sao chép của virus cúm A và B, và bao gồm tất cả các phân nhóm neuraminidase đã biết của virus cúm A.

Kháng chéo đã được quan sát giữa một số đột biến kháng virus zanamivir và một số chủng vi rút cúm kháng oseltamivir trong ống nghiệm. Chưa có nghiên cứu nào được thực hiện để đánh giá nguy cơ xuất hiện kháng chéo trong quá trình sử dụng lâm sàng.

4.2. Dược động học

Hấp thu

Các nghiên cứu dược động học ở người đã chỉ ra rằng khả dụng sinh học của thuốc qua đường uống là thấp (trung bình (min, max) là 2% (1%, 5%)). Các nghiên cứu tương tự của zanamivir hít qua đường miệng cho thấy khoảng 10-20% liều được hấp thụ, với nồng độ trong huyết thanh đạt đỉnh trong vòng 1-2 giờ.

Phân bố

Sau khi hít, zanamivir được phân bố rộng rãi ở nồng độ cao trong đường hô hấp, do đó đưa thuốc đến nơi nhiễm cúm. Nồng độ cao của zanamivir trong đường hô hấp sẽ dẫn đến nhanh chóng sự ức chế neuraminidase. Vị trí lắng đọng chính là vùng hầu họng Sự lắng đọng trong phổi dao động từ 8 đến 21%.

Chuyển hóa

Zanamivir bài tiết qua thận dưới dạng thuốc không thay đổi và không trải qua quá trình biến đổi. Các nghiên cứu in vitro đã chứng minh rằng zanamivir không ảnh hưởng đến hoạt động của các isoenzym cytochrom P450 (CYP1A / 2, A6, 2C9, 2C18, 2D6, 2E1, 3A4) trong microsom gan.

Thải trừ

Nửa đời của zanamivir sau khi hít qua đường hô hấp từ 2,6 đến 5,05 giờ. Nó bài tiết không đổi trong nước tiểu.

* Nhi khoa

Trong một nghiên cứu liều đơn nhãn mở, dược động học của zanamivir được đánh giá ở 16 đối tượng trẻ em, từ 6 đến 12 tuổi, sử dụng công thức dạng hít bột khô (10 mg) (thiết bị Diskhaler). Mức độ phơi nhiễm toàn thân tương tự như 10 mg bột hít ở người lớn, nhưng sự khác biệt lớn ở tất cả các nhóm tuổi và rõ ràng hơn ở trẻ nhỏ nhất. Năm bệnh nhân bị loại do không phát hiện được nồng độ thuốc trong huyết thanh tại mọi thời điểm hoặc 1,5 giờ sau khi dùng liều, cho thấy việc phân phối thuốc không đầy đủ.

* Người già

Ở liều điều trị hàng ngày là 20mg, sinh khả dụng thấp (4-17%), và kết quả là không có sự phơi nhiễm toàn thân đáng kể của bệnh nhân với zanamivir. Bất kỳ sự thay đổi dược động học nào có thể xảy ra theo tuổi đều không gây hậu quả lâm sàng và không nên thay đổi liều lượng.

5. Lâm sàng

5.1. Liều dùng

5.2. Chống chỉ định

• Mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc.

• Không sử dụng thuốc này để điều trị các triệu chứng cúm ở trẻ em dưới 7 tuổi.

5.3. Thận trọng

Thận trọng khi sử dụng trong trường hợp: 

• Những người sau đây không được dùng zanamivir: bệnh nhân hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc bất kỳ bệnh phổi mạn tính nào; người bị co thắt phế quản nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng (khó thở) và các hiệu ứng khác trên phổi có thể xảy ra trong khi sử dụng zanamivir.

• Tránh dùng cho bệnh nhân hen nặng;

• Bệnh phổi mạn tính không kiểm soát được, phải dùng các loại thuốc hít giãn phế quản trước khi dùng zanamivir;

• Phụ nữ mang thai – Người cho con bú.

• Một số người sử dụng zanamivir có tác dụng phụ hiếm hoi với biểu hiện: nhầm lẫn, mê sảng và tự gây thương tích. Những triệu chứng này hay gặp ở trẻ em.

• Không nên sử dụng thuốc này nếu bị dị ứng với zanamivir hoặc lactose (protein sữa).

• Không sử dụng vắc-xin cúm hít (FluMist) trong vòng 2 tuần trước hoặc 48 giờ sau khi sử dụng thuốc zanamivir.

Tác động của thuốc trên người lái xe và vận hành máy móc.

Cần thận trọng khi sử dụng cho các đối tượng lái xe và vận hành máy móc.

5.4. Tác dụng không mong muốn

Zanamivir được dung nạp tốt sau khi hít qua miệng. Trong các nghiên cứu lâm sàng, bao gồm các nghiên cứu ở những bệnh nhản có nguy cơ cao (như người cao tuổi và những bệnh nhân mắc một số bệnh mạn tính), các tác dụng khống mong muốn được báo cáo ở nhóm dùng Zanamivir là tương tự như nhóm dùng giả dược

Việc đánh giá các phản ứng có hại dựa trên định nghĩa tần suất sau: 

• (1) Rất phổ biến: ≥1/10; 
• (2) Phổ biến: ≥1/100 đến <1/10; 
• (3) Không phổ biến: ≥1/1.000 đến <1/100; 
• (4) Hiếm: ≥1/10.000 đến <1/1.000; 
• (5) Rất hiếm: <1/10.000; 
• (6) Không rõ: không thể ước tính từ dữ liệu có sẵn

Thông báo cho Bác sĩ những tác dụng không mong muốn gặp phải khi sử dụng thuốc.

5.5. Khả năng sinh sản, mang thai và cho con bú

Thai kỳ

Đến nay, chưa thể khẳng định zanamivir có gây tổn hại cho thai nhi hay không. Cần cân nhắc lợi ích nguy cơ và quyết định có nên sử dụng thuốc này hay không.

Cho con bú

Chưa rõ liệu Zanamivir có được bài tiết vào sữa mẹ hay không. Tuy nhiên, nếu phụ nữ cho con bú, sản phụ mắc cúm sau khi sinh thì đứa trẻ cần được điều trị bằng thuốc kháng vi-rút.

Khả năng sinh sản

Các nghiên cứu trên động vật cho thấy không có tác dụng có ý nghĩa lâm sàng nào của zanamivir đối với khả năng sinh sản của nam hoặc nữ.

5.6. Tương tác thuốc

Zanamivir không liên kết với protein và không bị chuyển hóa hay biến đổi ở gan. Các tương tác thuốc đáng kể trên lâm sàng rất ít có khả năng xảy ra.

Zanamivir làm giảm tác dụng của vắc-xin cúm.

5.7. Quá liều

Các triệu chứng

Liều lên đến 64 mg / ngày (khoảng 3 lần liều khuyến cáo tối đa hàng ngày) đã được dùng bằng đường hít (bằng máy phun sương) mà không có tác dụng phụ. Ngoài ra, dùng đường tiêm tĩnh mạch lên đến 1200 mg / ngày trong 5 ngày cho thấy không có tác dụng phụ.

Xử trí 

Điều trị triệu chứng.