Thuốc dùng ngoài Erythromycin - Kháng sinh nhóm macrolid

Thuốc dùng ngoài Erythromycin - Kháng sinh nhóm macrolid

Thông tin dành cho chuyên gia

1. Tên hoạt chất

Erythromycin

Tên biệt dược thường gặp: Mibery gel 4%, Aktipak, Apo-Erythro-S, Benzamycin, EES, Ery, Ery-tab, Eryc, Erygel, Eryped, Erythro, Erythrocin, Erythrocin Stearate

2. Dạng bào chế

Dạng bào chế và các loại hàm lượng:

Erythromycin được sử dụng dưới dạng base, dạng muối, hoặc ester, nhưng hàm lượng đều quy về base.

Viên nén, nang, viên bao 200 mg, 250 mg, 500 mg;

Dung dịch 5% erythromycin gluceptat; Erythromycin lactobionat để pha loãng thành dung dịch truyền;

Thuốc mỡ tra mắt 0,5%;

Gel bôi ngoài da 4%

Dung dịch 2% để điều trị trứng cá.

3. Chỉ định

• Erythromycin dùng để điều trị nhiều bệnh nhiễm khuẩn như viêm phế quản, viêm ruột do Campylobacter, hạ cam, bạch hầu, viêm phổi và các nhiễm khuẩn do Legionella, viêm kết mạc trẻ sơ sinh và viêm kết mạc do Chlamydia ho gà, viêm phổi (do Mycoplasma, Chlamydia, các loại viêm phổi không điển hình và cả do Streptococcus), viêm xoang, phối hợp với neomycin để phòng nhiễm khuẩn khi tiến hành phẫu thuật ruột.

• Erythromycin có thuận lợi hơn tetracyclin là có thể dùng cho người mang thai và các cháu nhỏ, vì vậy rất có ích để trị các bệnh viêm phổi không điển hình do Chlamydia hoặc do Haemophilus influenzae.

• Erythromycin có thể dùng cho các người bệnh dị ứng với kháng sinh beta – lactam và nên dành riêng cho người bệnh dị ứng penicillin, nếu không thì sự kháng thuốc sẽ tăng đến mức không kiểm soát được.

• Dùng thay thế penicillin trong dự phòng dài hạn thấp khớp cấp.

• Dùng ngoài da: Điều trị mụn trứng cá, đặc biệt các dạng mụn mủ, mụn bọc, sần viêm. Có thể kết hợp điều trị với các thuốc trị mụn khác.

4. Dược lực và dược động học

4.1. Dược lực

Nhóm dược lý: Kháng sinh nhóm macrolid

Erythromycin là kháng sinh nhóm macrolid, có phổ tác dụng rộng, chủ yếu là kìm khuẩn đối với vi khuẩn Gram dương, Gram âm và các vi khuẩn khác bao gồm Mycoplasma, Spirochetes, Chlamydia, Rickettsia.

Erythromycin gắn thuận nghịch với tiểu đơn vị 50S ribosom của vi khuẩn nhạy cảm và ức chế tổng hợp protein. Tác dụng chính của Erythromycin là kìm khuẩn nhưng có thể diệt khuẩn ở nồng độ cao đối với các chủng rất nhạy cảm. Tác dụng của thuốc tăng lên ở pH kiềm nhẹ (khoảng 8,5), đặc biệt với các vi khuẩn Gram âm.

Gel Erythromycin là thuốc trị mụn trứng cá dạng bôi tại chỗ, có tác dụng ức chế các vi khuẩn gây bệnh về da như Propionibacterium acnes, các cầu khuẩn (Staphylococcus,…), do đó giúp làm giảm viêm, giảm nốt sần, mụn mủ.

Thành phần ethanol trong gel giúp hòa tan bã nhờn trên da và hỗ trợ tác dụng diệt khuẩn của Erythromycin.

Cơ chế tác dụng:

Erythromycin là kháng sinh nhóm macrolid, có tác dụng rộng, chủ yếu là kìm khuẩn đối với vi khuẩn Gram dương, Gram âm và các vi khuẩn khác bao gồm Mycoplasma, Spirochetes, Chlamydia và Rickettsia.

Erythromycin gắn thuận nghịch với tiểu đơn vị 50S của ribosom vi khuẩn nhạy cảm và ức chế tổng hợp protein. Tác dụng chính của erythromycin là kìm khuẩn nhưng có thể diệt khuẩn ở nồng độ cao đối với các chủng rất nhạy cảm. Tác dụng của thuốc tăng lên ở pH kiềm nhẹ (khoảng 8,5), đặc biệt với các vi khuẩn Gram âm.

4.2. Dược động học

Hấp thu

Erythromycin được phóng thích từ gel nền và ngấm vào tuyến bã nhờn nằm dưới lỗ chân lông.

Sự hấp thu qua da của Erythromycin là không đáng kể.

Phân bố

Sự phân bố không đáng kể.

Chuyển hóa

Sự chuyển hóa không đáng kể.

Thải trừ

Sự thải trừ không đáng kể.

5. Lâm sàng

5.1. Liều dùng

5.2. Chống chỉ định

• Quá mẫn với Erythromycin hay bất cứ thành phần nào của thuốc.

5.3. Thận trọng

Thận trọng khi sử dụng trong trường hợp: 

• Việc sử dụng các thuốc kháng sinh có thể đi kèm với sự tăng sinh vi khuẩn đề kháng. Nếu xuất hiện tác dụng này, nên ngưng thuốc và áp dụng những biện pháp thích hợp.

• Erythromycin dạng gel chỉ dùng ngoài da và nên tránh tiếp xúc với mắt, mũi, miệng, vết thương hở và niêm mạc. Nếu vô ý bị tiếp xúc, rửa kỹ bằng nước. Nếu xuất hiện phản ứng nhạy cảm hay kích ứng trầm trọng nên ngưng thuốc.

Tác động của thuốc trên người lái xe và vận hành máy móc.

Không có dữ liệu về ảnh hưởng của thuốc lên khả năng lái xe và vận hành máy móc.

5.4. Tác dụng không mong muốn

Phản ứng da: khô da, nhạy cảm, ngứa ngáy, da tróc vảy, nổi ban, da nhờn, cảm giác rát bỏng. Các phản ứng này phục hồi khi ngưng hoặc kéo dài khoảng cách dùng thuốc.

Việc đánh giá các phản ứng có hại dựa trên định nghĩa tần suất sau: 

• (1) Rất phổ biến: ≥1/10; 
• (2) Phổ biến: ≥1/100 đến <1/10; 
• (3) Không phổ biến: ≥1/1.000 đến <1/100; 
• (4) Hiếm: ≥1/10.000 đến <1/1.000; 
• (5) Rất hiếm: <1/10.000; 
• (6) Không rõ: không thể ước tính từ dữ liệu có sẵn

Thông báo cho Bác sĩ những tác dụng không mong muốn gặp phải khi sử dụng thuốc.

5.5. Khả năng sinh sản, mang thai và cho con bú

Thai kỳ

Tính an toàn của Erythromycin bôi ngoài da dùng cho phụ nữ có thai hay cho con bú chưa được xác định. Do đó, chỉ nên dùng thuốc cho đối tượng này nếu thật sự cần thiết.

Cho con bú

Tính an toàn của Erythromycin bôi ngoài da dùng cho phụ nữ có thai hay cho con bú chưa được xác định. Do đó, chỉ nên dùng thuốc cho đối tượng này nếu thật sự cần thiết.

Khả năng sinh sản

Chưa có thông tin.

5.6. Tương tác thuốc

Sử dụng đồng thời với các chế phẩm có chứa cồn, làm mòn da có thể gây kích ứng hoặc làm khô da.

Không nên dùng đồng thời với các chế phẩm bôi da có chứa clindamycin, do có sự cạnh tranh gắn kết trên tiểu đơn vị ribosom 50S.

5.7. Quá liều

Các triệu chứng

Nếu dùng quá nhiều thuốc sẽ không thu được kết quả nhanh hơn hoặc tốt hơn mà có thể gây đỏ da, bỏng da hay khó chịu.

Xử trí 

Dùng các biện pháp hỗ trợ.