TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG TRỊ LIỆU
HOẠT ĐỘNG TRỊ LIỆU LÀ GÌ?
Hoạt động trị liệu (HĐTL) là một lĩnh vực trong phục hồi chức năng (PHCN) và còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Trong hệ thống đào tạo chính quy về kỹ thuật y khoa thì HĐTL chỉ mới được đào tạo từ năm 2017 với sự giúp đỡ của tổ chức Handicap International (HI) và cơ quan y tế Hà Lan. Cụ thể công việc chuyên môn HĐTL tập trung vào việc tăng cường sự độc lập cho người bệnh thông qua việc hướng dẫn tập luyện các tác vụ liên quan đến cuộc sống hàng ngày (ví dụ như vệ sinh cá nhân, thay quần áo, ăn uống, làm việc nhà…), tăng cường chức năng các cơ và khớp và ngăn ngừa những biến chứng. Bên cạnh đó, HĐTL cũng tham gia chế tạo một số loại nẹp và dụng cụ chỉnh hình, giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân và người nhà về cách thức duy trì sức khỏe và tập luyện từ đó tăng cường sự hòa nhập, tham gia vào các hoạt động xã hội dựa trên cơ sở phối hợp nhiều yếu tố như tâm lý, kỹ năng sống hàng ngày, kỹ năng liên quan đến nghề nghiệp, sự tương tác giữa môi trường văn hóa và các yếu tố cá nhân.
Trên thực tế lâm sàng, điều trị HĐTL thường sử dụng phối hợp nhiều phương thức trị liệu khác nhau bao gồm các vận động chức năng, các hoạt động sinh hoạt hàng ngày, các hoạt động công việc, học tập, vui chơi và giải trí nhằm tạo ra một chương trình điều trị can thiệp toàn diện, đa mô thức kết với với các thiết bị điện trị liệu để đạt được hiệu quả hồi phục tốt nhất cho bệnh nhân.
HOẠT ĐỘNG TRỊ LIỆU ĐIỀU TRỊ CHO NHỮNG DẠNG BỆNH NÀO?
HĐTL can thiệp cho rất nhiều dạng bệnh ở nhiều độ tuổi khác nhau. Tập luyện HĐTL giúp duy trì sức khỏe, phòng ngừa biến chứng và cải thiện sự tham gia vào các hoạt động sau khi bị bệnh, tai nạn hay tàn tật.
Đối với trẻ em, HĐTL trợ giúp và huấn luyện cho các đối tượng như trẻ bại não, trẻ chậm phát triển tâm thần, trẻ rối loạn phổ tự kỷ và các dạng bệnh liên quan đến rối loạn vận động khác nhau. Sau khi được can thiệp trẻ có thể độc lập trong sinh hoạt, từ đó dễ dàng tham gia học tập và hòa nhập trong xã hội.
Ở người lớn, HĐTL tham gia chăm sóc và điều trị cho người bệnh trong cả giai đoạn cấp và giai đoạn mạn trong nhiều môi trường khác nhau như bệnh viện, trung tâm phục hồi, tại nhà, và các cơ sở chăm sóc ban ngày. Có rất nhiều dạng bệnh mà HĐTL tham gia điều trị can thiệp như đột quỵ, chấn thương sọ não, parkinson, các bệnh lý thần kinh cơ,… Việc tập luyện giúp người bệnh cải thiện các hoạt động chức năng, nâng cao khả năng nhận thức, khả năng giải quyết vấn đề và có thể tự chăm sóc bản thân trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Bên cạnh đó HĐTL còn tham gia điều trị cho những người bệnh có vấn đề về tâm thần (trầm cảm, rối loạn lo âu), sa sút trí tuệ, rối loạn vận động, đau mãn tính thông qua việc cung cấp các công cụ hỗ trợ, các chiến lược can thiệp được cá nhân hoá cho từng đối tượng từ đó giúp giảm bớt gánh nặng cho người chăm sóc và gia đình người bệnh.
CÁC PHƯƠNG THỨC ĐIỀU TRỊ VÀ HIỆU QUẢ TRONG ĐIỀU TRỊ HĐTL NHƯ THẾ NÀO?
HĐTL tập trung vào lượng giá ban đầu, từ đó đánh giá nhu cầu nào là quan trọng nhất của từng người bệnh trong từng giai đoạn và những khó khăn hiện có của người bệnh. Điều này giúp cho người điều trị thiết kế những chương trình điều trị phù hợp với mục tiêu và nhu cầu của từng cá nhân. Điều trị có thể kết hợp vận động các khớp, các hoạt động chức năng, các cử động tinh vi khéo léo, các tác vụ có mục đích nhằm cải thiện kỹ năng chuyên biệt cho từng cá nhân. Kỹ thuật viên HĐTL còn chế tạo ra một số loại nẹp chỉnh hình, dụng cụ trợ giúp và điều chỉnh xe lăn sao cho người bệnh thực hiện các hoạt động được dễ dàng và hiệu quả hơn. Ngoài ra, thay đổi môi trường phù hợp để người bệnh có thể hòa hợp với những khiếm khuyết mà họ đang có cũng được chú trọng trong điều trị can thiệp HĐTL cho người bệnh ở nhà.
Với sự phát triển của y học hiện đại, lĩnh vực HĐTL cũng không ngừng cập nhật các phương pháp điều trị tiên tiến trong đó không thể không kể đến việc áp dụng các thiết bị điện tử như máy kích thích từ trường xuyên sọ trong việc phục hồi chức năng cho bệnh nhân sau đột quỵ, rối loạn vận động hay điều trị trầm cảm… Có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy hiệu quả của việc áp dụng các phương pháp điều trị mới mẻ này, từ đó giúp rút ngắn thời gian nằm viện và giảm chi phí điều trị cho người bệnh.
Nguồn: ThS. Đỗ Ngọc Tùng - Tạp Chí Sống Khoẻ - Bệnh viện ĐH Y Dược Tp.HCM
Xem thêm bài viết tại đây.
